Giriş : Dijital Dünyada Veri Korunmasının Önemi ve Backup’ın Rolü
Günümüzün hızla dijitalleşen dünyasında veri, artık sadece bir çıktı değil; işletmeler için en değerli varlık, hatta başarının madeni haline geldi. İş yüklerinin bulut ortamlarına taşınmasıyla birlikte, bu verilerin olası felaket senaryolarına karşı korunması da kaçınılmaz bir gereklilik haline geliyor. Artık bu konu yalnızca bir BT gereksinimi değil, doğrudan kurumsal sürdürülebilirliğin bir parçası.
Bir sistem çökmesi, fidye yazılımı saldırısı, donanım arızası ya da yanlışlıkla silinen bir dosya bile; bir işletmenin finansal ve operasyonel devamlılığı için ciddi risk oluşturabilir. Tam da bu noktada, Huawei Cloud’un Cloud Backup and Recovery (CBR) hizmeti devreye giriyor.
CBR, klasik bir yedekleme aracı olmanın ötesinde; ECS (Elastic Cloud Server), EVS (Elastic Volume Service) diskleri ve SFS Turbo dosya sistemleri gibi Huawei Cloud kaynaklarının yanı sıra, Hibrit Bulut Yedekleme Havuzu sayesinde şirket içi VMware sanal ortamlarını da kapsayan kapsamlı bir veri koruma çözümü sunuyor.
CBR’ı öne çıkaran en önemli özelliklerinden biri, Kalıcı Artımlı Yedekleme (Persistent Incremental Backup) teknolojisi. Bu teknoloji sayesinde ilk yedeklemeden sonra yalnızca değişen veri blokları aktarılıyor. Böylece hem yedekleme süresi %95’e kadar kısalıyor, hem de depolama maliyetleri ciddi oranda azalıyor.
Felaket durumlarında devreye giren Anında Geri Yükleme (Instant Recovery) özelliği ise Kurtarma Zamanı Hedefi (RTO)’yu dakikalar seviyesine indirerek sistemlerin hızlı bir şekilde yeniden çalışır hale gelmesini sağlıyor.
CBR aynı zamanda veri bütünlüğünü korumak konusunda da oldukça titiz bir yapıya sahip.
- Uygulamayla Tutarlı Yedekleme (Application-Consistent Backup) özelliği, veritabanı ve uygulamaların bellekteki verilerini de kapsayarak tam tutarlılık sağlıyor.
- Çökme ile Tutarlı Yedekleme (Crash-Consistent Backup) ise çoklu disk senaryolarında disk düzeyinde veri bütünlüğü sunuyor.
Tüm bu süreçler, otomatik yedekleme politikaları, bölgeler arası çoğaltma, şifreleme ve merkezi yönetim desteğiyle uçtan uca güvence altına alınıyor.
Kısacası, Huawei Cloud Backup and Recovery (CBR); modern ve karmaşık altyapılar için tasarlanmış, hızlı, güvenilir ve ölçeklenebilir bir çözüm olarak karşımıza çıkıyor. Aşağıdaki görselde de CBR’ın genel mimarisine yer verilmiştir.
CBR Servisinin Temel Kavramları
Backup Nedir?
Yedekleme, verilerin kaybolması, bozulması veya sistem arızaları gibi durumlara karşı korunmasını sağlamak amacıyla veri kopyalarının oluşturulması ve güvenli bir ortamda saklanması sürecidir. Huawei Cloud’un Cloud Backup and Recovery (CBR) hizmetinde bu işlem; Elastic Cloud Server (ECS), Elastic Volume Service (EVS) ve SFS Turbo gibi kaynaklardan alınan verilerin, “vault” adı verilen yedekleme kasalarında tutulmasıyla gerçekleştirilir.
CBR, Full ve İncremental yedekleme tekniklerini destekleyerek yalnızca değişen veri bloklarını kopyalar. Bu yaklaşım, hem depolama verimliliğini artırır hem de yedekleme süresini kısaltır. Ayrıca, uygulama tutarlı (application-consistent) yedekleme özelliği sayesinde, veritabanı ve bellek verilerinin bütünlüğü korunur.
Kısacası, yedekleme; kurumların veri güvenliği, iş sürekliliği ve felaket kurtarma hedeflerini destekleyen temel bir süreçtir. Huawei Cloud CBR bu süreci otomatik, güvenli ve ölçeklenebilir hale getirir
Vault Nedir?
CBR, yedekleri kasalarda depolar. Herhangi bir yedekleme işlemi yapabilmemiz için öncelikle bir kasa(vault) oluşturmamız ardından da depolayacağımız verileri bu kasa ile ilişkilendirmemiz gerekir. Ardından kaynaklar bu kasalarda depolanabilir.
Burada dikkat edilmesi gereken kaynakları depolarken türlerine uygun şekilde depolamaktır. Örneğin disk kaynakları ile bulut sunucularındaki yedeklemelerin aynı kasalarda olmaması gerekir.
Yedekleme türleri arasındaki farklılıkları incelemek için yandaki linki inceleyebilirsiniz (Yedekleme Türleri Arasındaki Fark | Differences Among the Backup Types)
Vault Türleri: Farklı Kasa Yapılarının Veri Depolama Amaçları
- Server Backup Vaults
Bu kasalar, veritabanı dışı sunucuların veya veritabanı sunucularının yedeklerini depolamak için kullanılır. Sunucular bu kasalarla ilişkilendirilebilir ve belirlenen politikalar doğrultusunda otomatik yedeklemeler planlanabilir. Oluşturulan yedekler, olası bir sistem arızası veya veri kaybı durumunda sunucu verilerini hızlı bir şekilde geri yüklemek için kullanılabilir.
Bir web uygulaması sunucusu veya kurumsal ERP sisteminin barındırıldığı veritabanı sunucusunun periyodik yedeklerinin alınması Server Backup Vault’ın kullanımına örnek verilebilir. - Disk Backup Vaults
Yalnızca disk yedeklerini depolamak için kullanılır. Diskler bir disk yedekleme kasasıyla ilişkilendirilir ve otomatik yedekleme politikaları uygulanabilir. Bu kasalar, yalnızca veri disklerini yedeklemek isteyen veya uygulama verilerini ayrı yönetmeyi tercih eden sistem yöneticileri için idealdir.
Uygulama sunucusundaki bir EVS veri diskinin ayrı olarak yedeklenmesi; örneğin log veya medya dosyalarının saklandığı bir disk hacminin korunması bu vault kullanımına örnektir. - SFS Turbo Backup Vaults
Bu vault türü, yalnızca SFS Turbo dosya sistemlerine ait yedekleri depolar. Dosya sistemleri bir SFS Turbo yedekleme kasasıyla ilişkilendirilir ve otomatik yedekleme planları oluşturulabilir. Bu yapı, yüksek performanslı dosya paylaşım sistemleri kullanan kurumlar için uygun bir çözümdür.
Mühendislik, medya prodüksiyonu veya araştırma ortamlarında sık kullanılan büyük ölçekli paylaşımlı dosya sistemlerinin düzenli olarak yedeklenmesi için bu vault tipi tercih edilmelidir. - Desktop Backup Vaults
Bu kasalar, yalnızca Workspace masaüstlerinin yedeklerini depolar. Masaüstleri bir masaüstü yedekleme kasasıyla ilişkilendirilebilir ve kullanıcı verilerini korumak amacıyla otomatik yedekleme politikaları tanımlanabilir. Bu sayede uzak çalışma ortamlarında bile kullanıcı dosyaları güvenle saklanır ve gerektiğinde kolayca geri yüklenebilir.
Bir şirkette uzaktan çalışan ekiplerin Huawei Cloud Workspace masaüstlerindeki kullanıcı dosyalarının, sistem ayarlarının ve uygulama yapılandırmalarının düzenli olarak yedeklenmesi bu vault için en uygun örneklerdendir.
Replication Vaults Nedir ve Ne Amaçla Kullanılır?
Replication Vault, mevcut yedeklerin ikincil bir regionda güvenli biçimde kopyalanmasını sağlayan özel bir depolama alanıdır. Bu kasalar, felaket kurtarma senaryolarında hizmet sürekliliğini korumak ve verilerin coğrafi yedekliliğini sağlamak amacıyla kullanılır.
Çoğaltma kasalarında depolanan yedekler yalnızca okuma veya geri yükleme işlemleri için kullanılabilir; yeniden çoğaltılamaz veya düzenlenemezler. Bu sayede, asıl yedeklerin bozulması ya da bir bölgedeki hizmet kesintisi durumunda, sistemler diğer bölgede bulunan kopyalardan hızlıca geri yüklenebilir.
Huawei Cloud CBR’de çoğaltma kasaları, kullanım amacına göre iki ana kategoriye ayrılır:
- Sunucu Yedekleri için Replication Vaults: ECS veya fiziksel sunucu yedeklerinin yedek bölgede tutulmasını sağlar.
- Veritabanı Yedekleri için Replication Vaults: RDS veya diğer veritabanı servislerinden alınan yedeklerin kopyalarını depolar.
Bu yapı sayesinde, kurumlar verilerini tek bir bölgede tutmak yerine çoklu bölgelerde çoğaltarak veri dayanıklılığını artırır ve felaket sonrası hızlı toparlanma yeteneği kazanır.
Yedekleme Politikası
Yedekleme politikası, yedekleme işlemlerinin zamanlamasını, sıklığını, saklama süresini ve sürüm yönetimini tanımlayan kurallar bütünüdür. Huawei Cloud CBR hizmetinde her vault için ayrı bir politika belirlenebilir. Bu politikalar sayesinde veriler, kullanıcı müdahalesi olmadan otomatik olarak yedeklenir ve sistem tarafından belirlenen saklama süresi boyunca korunur.
Yedekleme politikası, işletmelerin RPO (Recovery Point Objective) ve RTO (Recovery Time Objective) hedeflerine uygun olarak planlanır. Örneğin; kritik sistemlerde günlük artımlı yedekleme uygulanabilirken, arşiv niteliğindeki veriler için haftalık veya aylık planlar tanımlanabilir. Böylece veri koruma işlemleri hem sistematik hem de maliyet açısından optimize edilir.
Bölgeler Arası Çoğaltma
Bölgeler arası çoğaltma, bir bölgede oluşturulan yedeklerin farklı bir coğrafi bölgede yeniden kopyalanmasını sağlayan süreçtir. Bu işlem, felaket kurtarma senaryolarında coğrafi yedeklilik oluşturmak ve hizmet sürekliliğini garanti altına almak açısından kritik öneme sahiptir.
Son yıllarda küresel ölçekte yaşanan büyük ölçekli bulut servis kesintileri, tek bir bölgede barındırılan verilerin ne kadar kırılgan olabileceğini göstermiştir. Bu tür durumlarda, yalnızca bölgesel replikasyon yapılandırmasına sahip sistemler, hizmetlerini dakikalar içinde farklı bölgelerden yeniden devreye alabilmiştir.
Huawei Cloud CBR, bu ihtiyaca yanıt olarak yedeklerin başka bir bölgeye güvenli biçimde aktarılmasını destekler. Çoğaltılan veriler, hedef bölgede Replication Vault içinde saklanır ve yalnızca geri yükleme işlemleri için kullanılabilir. Böylece, bir bölgede yaşanabilecek kesinti veya felaket durumunda işletmeler operasyonlarını diğer bölgede bulunan yedeklerden hızla yeniden başlatabilir.
Servisin Sunduğu Avantajlar Nelerdir?
- Güvenilir
Sunuculardaki diskler için çökmeye dayanıklı yedekleme; veritabanı sunucuları içinse uygulamaya dayanıklı yedekleme sunar. Tüm bu yedeklemeler, virüs saldırılarına, olası bir doğal afete ve insansal hatalara karşı koruma altına alınır ve yedeklenen verilerin güvenliğini garanti eder.
- Verimlilik
Artırımlı yedeklemeler ile yedekleme için gerekli süreyi %95 oranında azaltır; “anında geri yükleme” özelleğiyle, 1 saat gibi düşük bir RPO(Recovery Point Objective|Kurtarma Noktası Hedefi) ve birkaç dakikalık RTO(Recovery Time Objective|Kurtarma Süresi Hedefi) sunar.
- RPO : Olası bir felaket durumunda ya da sistem kesintisi durumunda en fazla ne kadar veri kaybının kabul edilebilir(yani sistem yeniden aktif hale geldiğinde biz en son hangi zamandaki yedeklemeler erişim sağlayabiliriz?) olduğunu belirtir.
- RTO : Olumsuz bir durumun ardındaki kesinti durumundan sonra sistemin yeniden kullanılabilir hale gelmesi için kabul edilebilir en uzun süredir.(yani bir işletme faaliyetlerinin ne kadar süreyle kesintiye uğrayabileceğini belirler.)
- Kolay Kullanım
Profesyonel teknik bilgi gerektirmeden kolayca kullanılabilir bir yapıya sahiptir ve yedekleme işlemini yalnızca 3 adımda kolaylıkla tamamlama imkanı sunar.
Ayrıca servis, API desteği sayesinde sistem yöneticilerinin yedekleme işlemlerini otomatikleştirmesine ve diğer sistemlerle entegrasyon kurmasına olanak tanır. Yedekleme görevlerinin durumu, log’lar ve geçmiş işlemler konsol üzerinden anlık olarak takip edilebilir. Bu da kullanıcıların yedekleme operasyonlarını şeffaf biçimde izleyebilmesini ve olası sorunlara hızlı müdahale edebilmesini sağlar.
- Güvenli
CBR, yedeklenen verilerin güvenliğini hem yazılım hem de altyapı düzeyinde garanti altına alır. Şifreli veriler yedeklenirken, yedeklerin kendisi de aynı şekilde şifrelenerek depolanır. Bu sayede yedekleme süreci boyunca hiçbir veri açıkta kalmaz. Uzaktan felaket kurtarma özelliği (remote disaster recovery) ile veriler, farklı bölgelerde güvenli bir şekilde çoğaltılabilir; böylece bir bölgedeki arıza, diğer bölgelerdeki yedekler aracılığıyla hızla telafi edilebilir.
Ayrıca Huawei Cloud’un altyapısında yer alan erişim kontrol politikaları, kimlik doğrulama sistemleri ve ağ izolasyon mekanizmaları sayesinde verilerin yetkisiz erişimlere karşı korunması sağlanır.
CBR Servisinde Fiyatlandırma Yapısı
Bir sonraki yazımızda servisin fiyatlandırma modellerini ve sunduğu avantajları detaylı şekilde ele alacağız. Ancak genel bir fikir edinmek adına, Huawei Cloud CBR servisinin fiyatlandırma mantığını kısaca açıklamakta fayda var.
CBR servisinde maliyet, birkaç temel bileşene göre belirlenmektedir:
- Vault Kapasitesi (Depolanan Veri Hacmi):
Her vault için ayrılan depolama alanı, GB/ay biriminde ücretlendirilir. Kalıcı artımlı yedekleme (permanent incremental backup) yöntemi sayesinde yalnızca değişen veri blokları tutulur; bu da klasik tam yedeklemelere kıyasla depolama maliyetinde önemli bir azalma sağlar. - Korunan Kaynak Sayısı:
Yedekleme yapılacak ECS, EVS, SFS Turbo veya on-premises VMware kaynaklarının sayısı doğrudan fiyatı etkiler. - Bölgeler Arası Çoğaltma (Cross-Region Replication):
Yedeklerin farklı bir bölgeye kopyalanması durumunda, hedef bölgede kullanılan depolama alanı için ek bir ücretlendirme yapılır. - Yedekleme ve Geri Yükleme Trafiği:
Aynı bölge içerisinde gerçekleştirilen işlemler ücretsizdir. Ancak bölgeler arası veri aktarımı (örneğin TR-Istanbul → AP-Singapore) durumunda ağ trafiği ayrıca ücretlendirilir.
Fiyatlandırma modeli “kullandıkça öde” (pay-per-use) prensibine dayanır; kullanıcı yalnızca gerçek kullanım miktarı üzerinden ödeme yapar. Bununla birlikte, Huawei Cloud konsolu üzerinden ön ödemeli kapasite paketleri satın alarak uzun vadede maliyet avantajı sağlamak mümkündür.
Sonuç olarak, Huawei Cloud CBR, hem küçük ölçekli işletmeler hem de yüksek hacimli kurumsal yapılar için esnek, ölçeklenebilir ve maliyet açısından verimli bir yedekleme çözümü sunar.
